Orkideler çeşitli şekillerde, renklerde bulunmakta ve çiçek verme zamanları birbirinden farklılık göstermektedir. Evinizde yetiştirebileceğiniz sayısız orkide türü bulunmaktadır. Orkide çeşitleri arasında en çok satılanı ve yetiştirileni “Phalaenopsis”dir. Bu çiçekçilerde en çok rastlanan orkide türüdür. “Phalaenopsis” genellikle mora kaçan pembe, pembe ve beyaz renklerin karışımı çiçeklere sahiptir.
Yukarıda da bahsettiğimiz gibi farklı orkide türleri farklı biçimlerde bakım gerektirir. Sulamada olduğu gibi bulundukları mekanların sıcaklığı da değişiklik gösterebilir. Bitkiniz için en uygun sıcaklığın hangisi olduğunu öğrenmek için öncelikle orkidenizin türünü öğrenmelisiniz. Orkide bakımı için orkidenin bulunduğu alanın gündüz ve gece sıcaklıkları arasındaki farklarda önem taşımaktadır.
Aşağıda sık rastlanan orkide türleri için ideal sıcaklıların bir listesini bulabilirsiniz.
Phalaenopsis: Phalaenopsis türü orkideler gündüz 21-29 derece gece ise 18-21 derece arasında sıcaklığa ihtiyaç duyarlar.
Cattleya: Cattleya orkideler için en ideal sıcaklık aralığı gündüz 18-24 derece arası gece ise 13-18 derece arasıdır. Miltonia türü orkidelerde bu sıcaklıkları sever.
Masdavallia: Bu tür orkideler gündüz 15-21 gece ise 10-13 derece sıcaklıkta yetişir.
Yukarıdaki listede görebileceğiniz gibi her sıcaklık aralığında yetişen bir orkide çeşidi bulmanız mümkün. Bu sıcaklık farkları orkidenin orijinal olarak yetiştiği ülkeye göre oluşmaktadır. Örneğin Miltonia orkidesi Brezilya’nın orta yükseklikte bölgelerinde yetiştiği için geceleri serin bir ortama ihtiyaç duyar. En çok yetiştirilen orkide olan Phalaenopsis ise tropikal ve deniz seviyesinde bulunan bölgelerden geldiği için akşamları da sıcak ortamları severler.
Orkideler gündüz sıcaklıklarının aralaığını büyük oranda tolare edebilselerde gece sıcaklıkları önemlidir. Eğer gece sıcaklık 10 derecenin altına uzun süreli olarak düşerse çiçek açmaları zorlaşır ve açan çiçekler çok iyi görünmez. Bu yüzden orkide bakımını klimalı bir bölgede yapıyorsanız klimanın yakınında tutmamalısınız.
Hemen hemen her bitki gibi orkidelerde bol miktarda ışığa ihtiyaç duyar. Yeterli miktarda sulama, iyi bir toprak ve uygun ısıya rağmen çiçeğiniz yeterince ışık almazsa açmaz. Eğer orkideniz uzun bir süre boyunca çiçek açmadıysa (orkidelerin genellikle yılda bir defa çiçek açtığını unutmadan) yeterince ışık almadığından şüphelenmeniz yanlış olmaz. Orkideler yine çeşidine göre az ışıktan bol ışığa kadar değişik oranlarda ışığa ihtiyaç duymaktadır. Orkide türleri arasında en az ışığa ihtiyaç duyanlar Phalaenopsis ve Paphiopedilum, orta düzeyde ışığa ihtiyaç duyanlar Miltonia ve Cattleya, en çok ihtiyaç duyanlar ise Vanda ve Brassavola’dır.
Orkidenin yeterince ışık alıp almadığını yapraklarına bakarak anlayabilirsiniz. Koyu yeşil yapraklar göze hoş görünse de bitkinin yeterince ışık almadığının göstergesi olabilir. Evinizde orkideniz için yeterince ışık yoksa bitkiler için üretilen ışıklardan satın alabilirsiniz.
İç mekanda orkide bakımı aslında çok zorlu bir iş değildir. Orkide salonlara veya diğer iç mekanlara kolay uyum sağlayabilen bir bitkidir. İç mekanda orkide yetiştirmeyi düşünüyorsanız ilk olarak yapmanız gereken evinizin ışık koşullarına uygun bir orkide seçmeniz olacaktır. Eğer bir kış bahçeniz varsa ya da eviniz iyi güneş alıyorsa Phalaenopsis,Cattleya, Dendrobium, Cymbidium orkideler yetiştirmeniz için ideal olabilir. Evinizde orkideyi yerleştireceğiniz konumu belirleyin. Bunun için evin gündüz ve gece sıcaklıklarını belirlemek için termometre kullanmanız gerekebilir.
Orkidelerin sağlıklı gelişimi ve çiçek açması için diğer önemli noktada aldığı ışık miktarıdır. Evinize gelen ışık miktarı yıl içinde farklılıklar gösterebilir. Bunu göz önünde bulundurup orkideyi yerleştireceğiniz noktaya dikkatlice karar vermelisiniz. Farklı orkide türleri farklı ışık miktarlarına ihtiyaç duyar. Bu yüzden orkidenizi satın alırken mağazaya ne kadar ışık istediğini ve türünü sormayı unutmayın. Eğer evinizin en çok ışık alan köşesi orkide için gerektiğinden fazla aydınlıksa cama karton yapıştırarak bitkiyi biraz gölgede bırakabilirsiniz.
Işık gibi ev içinde bulunan nem miktarı da sene içerisinde değişiklikler gösterebilir. Orkide bakımı için en uygun nem miktarı %40’ın altında olmamalıdır. Ayrıca orkidenizi yerleştirdiğiniz bölge yeterince havalandırılmıyorsa yapraklarda ve sapta bakteri, mantar oluşumu meydana gelebilir.
Orkidenin yerleştirildiği alanında sadece bir kaç santim bile değiştirilmesi bitki üzerinde olumlu ya da olumsuz etki yaratabilmektedir. Örneğin camdan 10 santim uzakta bulunan bir orkide sağlıksızken cama uzaklığı 3 santime getirildiğinde çiçek açabilir.
Eğer eviniz ışık almıyorsa bu orkide yetiştiremeyeceğiniz anlamına gelmemektedir. Bitki bakımı alanında nemlendiricilerden suni bitki ışıklarına, soğutuculardan fanlara kadar kullanabileceğiniz mek çok ürün bulunmaktadır. Tabii bu doğal yollardan çok daha fazla emek isteyen bir orkide bakımı olacaktır.
Her canlının hayatta kalabilmesi için suya ihtiyacı olduğu gibi orkidelerinde düzenlşi olarak suya ihtiyacı olmaktadır. Ancak fazla miktarda su her zaman iyi bakım anlamına gelmemektedir. Pek çok kişi fazla sulamadan dolayı orkidelerini kaybetmiştir. Bakımını yaptığınız orkidenin türünü bilmek bitkinizin ne kadar suya ihtiyacı olduğunu anlamanız açısından iyi bir başlangıç noktası olacaktır. Çünkü farklı orkide türleri için farklı sulama zamanları bulunmaktadır. Aşağıda bazı orkide çeşitleri için önerilen sulama miktarları hakkında bilgiler bulabilirsiniz.
Orkidelerin sapları suyu ve su içerisindeki mineralleri depolayacak kadar geniş ve uzundur. Bu uzun saplara sahip orkideler çok fazla suya ihtiyaç duymazlar. Yani toprağı kuruyana kadar tekrar sulamanız gerekmez. Ancak kısa saplı orkideler daha nemli ortam ister ve daha sık sulanmaları gerekebilir.
Orkide bakımı için musluk suyu kullanıyorsanız suyun sert olmamasına dikkat etmelisiniz. Çünkü orkideler çok fazla sayıda çözülmüş mineral, kireç ve kum içeren suları sevmezler. Suyunuzun kireçli olup olmadığını çamaşır makinenizden veya tadından anlayabilirsiniz.
Evet kısacası orkide bakımı yapmaya karar verdiyseniz yapmanız gerekenler sırasıyla çiçeği konumlandıracağınız alanı belirlemek, evin gündüz ve gece sıcaklıklarını ölçmek, alacağınız orkide türüne karar vermek, orkideyi satın aldığınız yere bitkinin türünü ve su ihtiyacını sormak ve son olarak bitkinizi kaliteli su ile sulamak olacaktır.